Sociale impact van de landbouwtransitie

Een verkennend onderzoek van Wageningen University & Research ging in op de sociale impact, omdat hier nog maar weinig zicht op is.

We citeren enkele paragrafen uit het voorwoord en de nabeschouwing.

De huidige insteek van de landbouwtransitie lijkt de precaire situatie van boeren te accentueren. Dit betreft zowel de persoonlijke, de gezins- als de gemeenschapssituatie. Er is angst dat er door gebrek aan visie en zwalkend beleid, voorzieningen zullen verdwijnen, dat er enkel een bepaald type boer overblijft en dat de inzet van overige boeren, die ook op technologische innovatie en intensivering hebben ingezet maar minder kapitaalkrachtig zijn, teniet wordt gedaan.

Het huidige wantrouwen over de ingezette beleidslijn en het transitieproces wordt ondersteund door de drie tot vijf woorden waarmee de respondenten de landbouwtransitie kenmerken In het algemeen is er behoefte aan een visie die ertoe leidt dat alles anders kan. “alles moet anders” / “gebrek aan visie” / “schaalvergroting” / “complex” / “onzekerheid” / “….”

Tegelijkertijd ervaart men een identiteitscrisis en gevoelens van schaamte, onbegrip, verwarring, angst, urgentie en twijfel. De vraag om verandering van de huidige landbouwpraktijk staat in contrast met de mate waarin boeren nu de mogelijkheid ervaren om het roer om te gooien.

In het algemeen gaven boeren aan zich niet gewaardeerd te voelen, gebrek aan toekomstperspectief en een verlies van controle te ervaren. Wat het merendeel van de respondenten ziet in de boerengemeenschap is lamgeslagenheid, onverschilligheid en onmacht. Dit zijn zorgelijke signalen die van de verlieskunde en met name de KERN-impact geduid kunnen worden

Deze signalen moeten serieus worden genomen, omdat men in een transitie wil dat de richting verandert en de snelheid toeneemt. De uitdagingen die daarbij expliciet wordt genoemd door respondenten, zijn het herwaarderen van de positie van de boer, het inrichten van (gebieds)processen, het toetsen van beleidsrichtingen aan praktijkervaringen en het bieden van een langetermijnvisie.

Download: “Sociale impact van de landbouwtransitie